‘Zorgbestuurders, doe wat aan je ziekteverzuim’

Bron: Zorgvisie

Het hoge ziekteverzuim in de zorg baart veel bestuurders zorgen. Bij Suzanne van Pelt, oprichter van start-up Smart Health, roept dat irritatie op. ‘Dan hoor ik zorgbestuurders klagen op televisie en dan denk ik: maak er nou eens werk van! Doe er wat aan, met respect voor wat je werknemers nodig hebben.’

Preventie
Het platform dat Van Pelt met haar onderneming heeft ontwikkeld, is gericht op preventie. Deelnemers krijgen op basis van uitgebreide vragenlijsten een leefstijlcijfer, een voorspelling voor de komende tien jaar als zij op dezelfde voet doorgaan. Door middel van tips en challenges kunnen deelnemers vervolgens aan de slag met verbeteringen. Voor de één gaat het om gezondere voeding, voor de ander om meer beweging of een gezonder slaappatroon. Ook voor werkgevers zijn er aanknopingspunten, zoals de werkbelasting en mate van stress van de werknemers. ‘Het leidt overal consequent tot structureel 20 procent minder ziekteverzuim’, zegt Van Pelt.

Investeren in gezondheid
Bloedbank Sanquin maakt al gebruik van het platform, begin komend jaar volgen een ouderenzorgorganisatie, een zorggroep en een ziekenhuis uit het midden van het land. Met name in de zorgsector schiet de aandacht voor het welzijn van de medewerkers tekort, constateert Van Pelt. ‘Zoals een schoenmaker ook versleten zolen heeft.’ Ze vindt dat de aanpak vergelijkbaar zou moeten zijn met hoe een patiënt wordt behandeld. ‘Alleen een tool geven is totaal zinloos. Het begint met data verzamelen, zodat je per afdeling kunt zien wat er aan de hand is. Op basis daarvan ontwikkel je een gezondheidsstrategie. Vitale coalities binnen de organisatie moeten daar vervolgens invulling aan geven.’

Visie ontbreekt
Dat doen bestuurders in de zorg maar zelden. Van Pelt: ‘Op de HR-afdelingen zitten vooral gevoelsmensen, die kunnen weinig met data. Op bestuurlijk niveau ontbreekt het aan visie.’ De ondernemer heeft wel begrip voor de lastige situatie waarin zorgbestuurders zitten. ‘Ze zijn zo druk bezig de boel overeind te houden… Maar het ontbreekt ook aan visie. Bovendien hebben ze vaak weerstand tegen technologie. Als je de zorgdirecteur van de toekomst wilt zijn, moet je juist verstand hebben van technologie.’

Confronterende boodschap
‘Ik was laatst bij een zorgorganisatie en daar was de situatie dermate slecht dat ik de 20 procent reductie in ziekteverzuim – die we overal halen – niet in het contract durfde op te nemen.’ Zo krijgen zorgbestuurders die in gesprek gaan met Smart Health wel vaker een confronterende boodschap. Van Pelt: ‘Ik heb ook wel eens met een bestuurder gesproken die dacht dat alles in zijn organisatie goed zat en dat er alleen wat stress was door de covidsituatie. Maar uit onze data bleek dat het voornaamste pijnpunt zat bij de werkcultuur.’

Gezondheidskloof
Een andere blinde vlek is volgens Van Pelt de gezondheidskloof binnen zorgorganisaties. ‘Werknemers worden vaak allemaal op één hoop gegooid, terwijl er grote verschillen zijn. Veel artsen leven bijvoorbeeld ongezond. Ze hebben vaak veel stress en het is een groep die veel alcohol drinkt, maar ze hebben doorgaans geen financiële zorgen. Dat geldt soms wel voor andere werknemers en dat kan zorgen voor veel spanningen. Als je financieel niet fit bent, is het wachten tot je ziek wordt.’

‘Bestuurders vinden het vaak confronterend als we hun vragen wat ze doen voor de energierekening van hun medewerkers. Of wat ze doen voor hun Poolse of Turkse medewerkers.’ Dat laatste is een stokpaardje van Van Pelt. Ze biedt de diensten van Smart Health niet alleen aan in het Nederlands, maar wil ook anderstalige medewerkers bereiken. ‘Als je een multiculturele werkgever wilt zijn, moet je de culturen binnen je organisatie ook begrijpen’, is haar overtuiging.

Privacy
Ervaring met multiculturele preventie deed Smart Health op met een pilot in een aantal wijken in Rotterdam. De resultaten waren goed, maar de financiering bleek lastig. Om de broek op te kunnen houden, richt de onderneming zich steeds nadrukkelijker op werkgevers. De aanpak blijft in grote lijnen hetzelfde. ‘Een verschil is dat de eerste vraag die ik altijd krijg van werknemers, is: kan mijn werkgever mijn data inzien?’, vertelt Van Pelt. ‘Het antwoord is nee. We rapporteren alleen per vijftig medewerkers, zodat het niet naar een individueel persoon te herleiden is. Verder log je in via een QR-code en je kunt zelf aangeven of we de gegevens mogen gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek.’

Betrokkenheid vergt inspanning
Een grote uitdaging is om deelnemers die eenmaal beginnen ook langere tijd betrokken te houden. Smart Health sluit in de meeste gevallen een contract af voor drie jaar. ‘Het eerste driekwart jaar is een kwestie van op gang komen. Daarna moeten we pas echt aan de bak. Het portfolio wordt steeds ververst. We houden het levendig met nieuwe vragenlijsten, nieuwe challenges en nieuwe providers, zoals beschikbare sportscholen’, legt Van Pelt uit.

Op die manier probeert het bedrijf het doel van minimaal 70 procent engagement – waarbij 70 procent van de deelnemers twee tot drie keer actief is op het platform – te realiseren. De les voor het bedrijf is daarbij niet veel anders dan die voor de zorgbestuurders, zegt Van Pelt: ‘Als wij er niks aan doen, doet de deelnemer het ook niet.’